Nederlanders en muziek, het blijft een moeilijke kwestie. De doorsnee Nederlander heeft geen sterke voorkeur, de muzieksnobs in Nederland kijken met Argusogen naar Vlaanderen, dat aan de lopende band artiesten met globale allure voorbrengt. Hoe vertaalt zich dat op de Nederlandse radio?
Nederlandstalige muziek
De Socialistische Partij opperde ooit dat een bepaald percentage van de muziek die op de Nederlandse radio gedraaid werd, Nederlandstalig moest zijn, maar dat voorstel is nooit gehonoreerd. Nu floreert de Nederlandse taal in muziek zoals bijvoorbeeld Van Dik Hout, De Dijk, Rik de Leeuws Tröckener Kecks of Boudewijn de Groot. Meest bekend in Vlaanderen is misschien wel het mooie ‘België’ (Het Goede Doel), een lied dat door Koen Wauters werd gezongen in een onvergetelijk duet tijdens protestfestival 0110. De tweede stem werd verzorgd door de organisator, Tom Barman van dEUS. Maar het gros van de Nederlandstalige muziek wordt gevormd door de zogenaamde volkszangers, en die komen meestal niet verder dan ‘de lucht is blauw, ik hou van jou’. Het idee van de SP zou dus nogal eenvormige radio opleveren.
Populaire zenders
Was het begin deze eeuw 3FM (bekend van Het Glazen Huis) dat de toon zette, tegenwoordig zijn het Q-music, Radio 538, Veronica, Sky Radio en NPO Radio 2 die op de meeste luisteraars kunnen rekenen. Van deze zenders onderscheiden twee zich door een muziekkeuze die niet geheel afhankelijk is van streaming-successen: Sky Radio gaat veelvuldig voor de kleffe liefdesballad, Radio 2 vult het alternatieve gat dat 3FM achterliet toen het zich meer op de urban jeugd wilde richten. Er leek geen plek meer voor 90’s-rockmuziek, maar op Radio 2 hoor je nog wel eens Pearl Jam of Nirvana langskomen. Wat dat betreft is het eeuwig zonde dat kabelzender Kink FM nooit een plek in de ether heeft gekregen. Nederlanders die dol zijn op gitaarmuziek, ze zijn er heus wel. En ze zullen graag afstemmen op een Vlaamse zender als StuBru.
Plat vermaak
De DJ’s lijken hun taak als plaatjesdraaier geheel vergeten te zijn en zijn vooral graag zelf aan het woord. Ze wanen zich ware stand up comedians achter hun microfoon en besteden meer tijd aan telefoongrappen en andere onzin, dan aan nieuwe – laat staan goede – muziek. Natuurlijk is het geen wet van Meden en Perzen dat radio is bedoeld voor muziek, maar het aantal amateur-grappenmakers is in de laatste twee decennia sterk gegroeid, waar het ambachtelijke radiovak zoals Rob Stenders, Gerard Ekdom en Erik de Zwart (allen wandelende muziekencyclopedieën) het bedreven, naar de achtergrond is verplaatst.
Muziekaanbod
De muziek van nu klinkt totaal anders voor een ouderwetse radioluisteraar. Het is veelal autotune-hiphop die de radio bevolkt, veel reclame en dan ook nog het journaal, om het half uur. Het is derhalve enigszins te billijken dat er weinig aandacht meer is voor muziekkeuze, omdat er simpelweg amper meer tijd is om deze te draaien. Wie met zijn auto door Nederland rijdt en aan de zoekknop draait, zal niet veel variatie tegenkomen. Geen StuBru-equivalent in ieder geval. Maar dat verklaart misschien ook het muzikale verschil tussen België en Nederland: eigenzinnige bands als dEUS, Hooverphonic of Balthazar zijn natuurlijk van een geheel andere orde dan de platte pop van Racoon of Bløf.