Nederlanders zijn een voetbalgek volk en laten geen mogelijkheid onbenut om plaats te nemen op het bankstel voor een heerlijke pot voetbal. Je zou zeggen dat er veel gebruik wordt gemaakt van nieuwe media, maar radio en TV zijn nog steeds erg populair, ook vanwege het aanstekelijke enthousiasme van de commentatoren. Welke programma’s bersteden aandacht aan voetbal?
Een radio-monument: Langs de Lijn
Alleen al de tune van het radioprogramma Langs de Lijn wakkert de honger naar voetbal aan, en zeker nu is dat het geval aangezien corona de bal tijdelijk had stilgelegd. Al sinds 1967 is Langs de Lijn de plek waar men het voetbal volgt bij gebrek aan TV. Natuurlijk zijn er social media zoals twitter die van minuut tot minuut verslag doen van de wedstrijden, maar de levendige, aanstekelijk enthousiaste verslaggevers bij Langs de Lijn zijn nergens door te vervangen. Het heeft in de loop der jaren legendarische radio-commentaren opgeleverd die op YouTube te beluisteren zijn. Zo is het herhaaldelijk geschreeuwde ‘Dennis Bergkamp!’ (zo’n tien keer vanaf de lange pass van Frank de Boer) van Jack van Gelder een vaak terug beluisterd fragment.
‘Zet Jack even aan’
Van Gelders commentaar was populair, zo populair dat in kroegen vaak de opmerking ‘Zet Jack even aan’ klonk. Dan werd het geluid van de TV weggedraaid, en Radio 1 aangezet. Niet dat iedereen dit deed: de verslaggeving op TV van iconische commentatoren als Theo Reitsma, Evert Ten Napel, Eddy Poelmann en Frank Snoeks en tegenwoordig Jeroen Grueter maakt de wedstrijdspanning ook voelbaar in de huiskamer. Net als Langs de Lijn geeft de NOS op alle wedstrijddagen acte de présence op de publieke omroep, met uitgebreide samenvattingen van Eredivisie- en bekerwedstrijden. Een Hollandse zondagse traditie is ‘bord op schoot’: zo rond half zeven eten bij de Chinees halen en dit voor de TV opeten onder het genot van Studio Sport Eredivisie. De rechten van de Champions League en Europa League-wedstrijden, doorgaans op dinsdag, woensdag en donderdagavond, zijn in handen van de commerciële zender SBS6. Wie live de vaderlandse competitie wil volgen, kan een abonnement nemen op FOX.
Analyses
Ze zijn een begrip in Nederland, de analyses na de wedstrijd. Dit gaat er bij de NOS (Studio Voetbal) en op FOX (o.a. De Tafel van Kees) beschaafd aan toe, maar bij de roemruchte voetbaltalkshow Voetbal Inside op TV-zender Veronica neemt men geen blad voor de mond. Het programma is dikwijls stof voor een nationale discussie omdat de heren aan tafel, met name René van der Gijp en Johan Derksen, hun eerlijke, ongezouten mening geven. En niet alleen over een linksback die te traag is of een spits die geen rendement heeft. Nee, de hele wereldproblematiek inclusief gossip wordt besproken en daar valt wel eens een onvertogen woord bij. Ook de Hollandse Belg Jan Boskamp, graag geziene analist op de Vlaamse TV, is er graag te gast.
Heilig
Zoals de voetbalwereld conservatief is, is de Nederlandse voetbalkijker dat ook: voetbal op radio en TV is heilig. Ooit wilde men de zondagavond-uitzending met een half uur vervroegen en beginnen met samenvattingen van de minst belangrijke wedstrijden. Dat stuitte op nationaal verzet. Logisch, want voetbal is, zoals Kees Jansma ooit al aangaf: voetbal is de belangrijkste bijzaak van het leven.