De eerste basis van Händels stijl was de Noord-Duitse muziek uit zijn kindertijd, maar die werd al snel volledig bedekt door de Italiaanse stijl die hij op jonge leeftijd had verworven tijdens zijn reizen in Italië. De invloeden van Arcangelo Corelli en Alessandro Scarlatti zijn tot het einde van zijn lange leven terug te vinden in zijn werk, en ook de Franse stijl van Jean-Baptiste Lully en later die van de Engelse componist Henry Purcell is duidelijk aanwezig. Er is een robuustheid in Händels latere muziek die het een zeer Engelse kwaliteit geeft. Bovenal is zijn muziek bij uitstek vocaal. Händels directheid maakt hem tot een van de grote meesters van koormuziek. Zijn refreinen hebben een kracht en effectiviteit die nooit zijn overtroffen, en zijn schrijven voor hen is opmerkelijk vanwege de manier waarop hij massieve maar eenvoudige harmonische passages verweeft met contrapuntische delen van grote vindingrijkheid, waarbij het geheel de tekst het meest effectief illustreert. Zijn werk voor de solostem is opmerkelijk vanwege zijn geschiktheid voor het medium en zijn onfeilbare melodielijn. Händel had een opvallend vermogen om het menselijk karakter muzikaal weer te geven in een enkele scène of aria, een gave die met grote dramatische kracht in zijn opera’s en oratoria werd gebruikt.

Händel in een notendop
© Pixabay.com

Hoewel het grootste deel van zijn muziek vocaal was, was Händel niettemin een van de grote instrumentale componisten van de late barok. Zijn lange reeks ouvertures (meestal in Franse stijl), zijn orkestconcerten (Op. 3 en Op. 6), zijn grootschalige concertmuziek voor strijkers en blazers (zoals de Watermuziek en de Vuurwerkmuziek), en de massale dubbelconcerten en orgelconcerten tonen allemaal aan dat hij een volkomen meester was van de orkestrale middelen.

Händel had een levenslange band met het theater – zelfs zijn oratoria werden meestal op het podium opgevoerd in plaats van in de kerk. Tot bijna het einde van zijn leven hield hij van de Italiaanse opera, en pas nadat hij steeds meer financiële verliezen had geleden, liet hij deze achterwege voor een Engels oratorium. Net als andere componisten van zijn tijd aanvaardde hij de conventies van de Italiaanse opera, met de inzet van mannelijke sopranen en altaars en de geformaliseerde sequenties van gestileerde recitatieven en aria’s waarop opera seria was gebouwd. Met behulp van deze conventies produceerde hij veel meesterwerken. Onder de Italiaanse opera’s maken werken als Giulio Cesare (1724), Sosarme (1732) en Alcina (1735) nog steeds indrukwekkende toneelspektakels, met enkele scènes van grote dramatische kracht die door de formele barokke grootsheid barsten. Veel van zijn Italiaanse opera’s werden in de 20e eeuw nieuw leven ingeblazen.

Händel in een notendo
© Pixabay.com

In Engeland kreeg Händel zelfs tijdens zijn leven de status van een klassieke componist, en hij is misschien uniek onder de musici omdat hij daar sindsdien nooit enige vermindering van zijn reputatie heeft geleden. Als jonge man op het Europese continent had hij tot op zekere hoogte voorzien in de eisen van aristocratisch mecenaat, maar in Engeland paste hij zich aan een ander klimaat van mening en smaak aan en kwam hij dienen en uiting geven aan de behoeften van een breder publiek. Meer dan wie dan ook heeft hij muziek gedemocratiseerd, en in dit opzicht hebben zijn populaire oratoria, zijn liederen en zijn meest geliefde instrumentale werken een sociale betekenis die aansluit bij hun puur muzikale belang. Händels muziek werd een onmisbaar onderdeel van de nationale cultuur van Engeland. In Duitsland groeide de belangstelling voor zijn muziek ondertussen snel aan het einde van de 18e eeuw en werd hij aangemerkt als Duitse componist van zeer hoog niveau.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *