Sinds de eerste uitzending in 1976 groeiden vele generaties op met een dagelijkse dosis van het kinderprogramma Sesamstraat. Bert & Ernie, Ieniemienie, Tommie, Purk; allemaal namen die je meteen associeert met dit programma. Sesamstraat is nog steeds populair, maar het aantal nieuwe kijkertjes blijft achter. Ook de kosten die verbonden zijn aan het maken van dit programma en de onrust bij de publieke omroep beloven niet veel goeds voor de toekomst. In 2015 leidt het besluit om Sesamstraat naar een themakanaal te verplaatsen nog tot schriftelijke Kamervragen van de SP en D66, maar wanneer in de loop van 2019 het besluit genomen wordt om de komende twee jaar alleen herhalingen uit te zenden leidt dit nauwelijks tot protest. De toekomst ziet er voor de bewoners van Sesamstraat dus enigszins grimmig uit, maar hoe begon het eigenlijk allemaal?
Van oorsprong een Amerikaans format
Sesame Street, de originele Amerikaanse variant van het kinderprogramma, wordt voor het eerst uitgezonden op 10 november 1969. Veel Amerikaanse kinderen groeien op in achterstandswijken en het programma heeft als doel om deze kinderen van hun leerachterstand af te helpen. In 1970 publiceert ontwikkelingspsycholoog Dolph Kohnstamm een artikel in Vrij Nederland, waarin hij zich sterk maakt om dit, zoals hij het noemt, kompensatieprogramma, ook op de Nederlandse buis te krijgen. In 1974 wordt er door de VARA een poging gewaagd met Sesamplein, maar verder dan een proefaflevering komt het niet. Totdat de NOS en de toenmalige Vlaamse omroep BRT (nu VRT) besluiten de handen ineen te slaan en de eerste Nederlands-Vlaamse aflevering op 4 januari 1976 een feit is.
De eerste jaren van Sesamstraat
De coproductie van Sesamstraat is enigszins uit nood geboren, want de kosten voor het maken van het kinderprogramma zijn hoog. Vooral de rechten die moeten worden afgedragen aan licentiehouder Sesame Workshop, zijn voor één omroep niet te betalen. De eerste paar jaar bestaan de afleveringen voor de helft uit nieuw Nederlandstalig materiaal en voor de andere helft uit nagesynchroniseerd materiaal uit Sesame Street. In 1983 stopt de samenwerking met BRT.
Nieuwe bewoners
Bert en Ernie spreken een aardig woordje Nederlands, maar zijn toch echt Amerikaans. Ze komen uit de stal van Jim Henson, de geestelijk vader van de Muppets. In Nederland begint Sesamstraat in 1976 met de poppen Pino en Tommie. Na een kleine rol voor poedel Troel in 1977, duurt het tot 1980 voordat Tommie en Pino een nieuw speelkameraadje krijgen: muis Ieniemienie. In 2003 komt varkentje Purk de bezetting versterken en in 2008 maken Stuntkip en Angsthaas hun opwachting. Maar ook acteurs spelen een belangrijke rol in Sesamstraat. Zo zal niemand die opgegroeid is met het programma ooit de beetje knorrige Meneer Aart en de vrolijke Gerda kunnen vergeten.
Het einde van Sesamstraat?
Ten tijde van de eerste aflevering van Sesamstraat had Nederland nog maar twee televisiekanalen: Nederland 1 en 2. Tegenwoordig kunnen we (digitale) televisiezenders uit alle hoeken van de wereld ontvangen en is er ook nog eens het internet. Vanaf 1 januari 2016 wordt Sesamstraat niet meer uitgezonden op het vaste tijdslot op NPO1, maar verhuist het programma ’s avonds naar een digitaal themakanaal. Dat jaar wordt ook besloten om nog maar de helft van het aantal afleveringen te maken. En halverwege 2019 besluit de NPO zelfs om de komende twee jaar helemaal geen nieuwe afleveringen meer te maken en tweehonderd bestaande afleveringen te gaan herhalen. Is dit het einde van Sesamstraat?